Aktualności Instytutu Podstaw Informatyki PAN

Język, którego używają osoby ze schizofrenią i osoby ze spektrum autyzmu, w pewien sposób różni się od języka innych osób. Naukowcy na przykładzie języka polskiego pokazują, że sztuczna inteligencja może wspomóc psychiatrów i psychologów w rozpoznawaniu objawów schizofrenii, a kiedyś - może i autyzmu.

Język, którego używają osoby ze schizofrenią i osoby ze spektrum autyzmu, w pewien sposób różni się od języka innych osób. Naukowcy na przykładzie języka polskiego pokazują, że sztuczna inteligencja może wspomóc psychiatrów i psychologów w rozpoznawaniu objawów schizofrenii, a kiedyś - może i autyzmu.

Wyniki badań na ten temat ukazały się w „Cognitive Computation” (https://doi.org/10.1007/s12559-021-09834-9). Autorami są małżonkowie dr Aleksander Wawer z Instytutu Podstaw Informatyki PAN i dr Justyna Sarzyńska-Wawer z Instytutu Psychologii PAN, a także dr Izabela Chojnicka z Wydziału Psychologii UW i dr hab. Łukasz Okruszek z IP PAN.

Nad algorytmem, który na podstawie cech stylistycznych tekstu informacyjnego wykryje, czy jest on fałszywy lub zmanipulowany, pracuje dr inż. Piotr Przybyła z PAN. Jego zespół chce w ten sposób nie tylko wykrywać fake newsy, ale też boty w mediach społecznościowych.

Algorytmy, które wykrywają zmanipulowane lub szkodliwe treści, nie są nowością. Korzystają z nich na przykład media społecznościowe, takie jak Facebook czy Twitter. Jednak wielkie korporacje niechętnie dzielą się informacjami, na jakiej zasadzie one pracują.

"Brakuje w tej kwestii transparentności z ich strony" - uważa dr inż. Piotr Przybyła z Instytutu Podstaw Informatyki PAN. Zespół pod jego kierownictwem zajął się budową algorytmu, który jest w dużej mierze nowatorski, bo do tej pory naukowcy skupiali się na analizie prawdziwości faktów podanych w treści. Przybyła stwierdził, że warto przyjrzeć się stylowi tekstów udostępnianych online, w formie artykułów newsowych i postów w mediach społecznościowych.

"Chcemy sprawdzić, jaka będzie wydajność oceny wiarygodności dokumentu na podstawie cech czysto stylistycznych" - dodał.

Podkreśla, że jego celem jest stworzenie takiego algorytmu, który nie tylko wykryje fake newsy (które są najbardziej jaskrawym przykładem zmanipulowanych treści), ale też innych technik propagandowych i botów.

Artykuł pracowników Zespołu Inżynierii Lingwistycznej, dr Agnieszki Patejuk i prof. Adama Przepiórkowskiego, Predicative adverbs – evidence from Polish, został przyjęty do czasopisma “Linguistic Inquiry”.

Autorzy opisują konstrukcje predykatywne. W konstrukcjach typu Pływanie jest miłe, Pływanie jest świetnym sportem czy Pływanie jest do kitu predykat może zostać wyrażony przez frazę przymiotnikową (miłe), rzeczownikową (świetnym sportem) czy przyimkową (do kitu). Powszechnie uważa się, że predykatami w takich konstrukcjach (w różnych językach, nie tylko w polskim) nie mogą być frazy przysłówkowe, na przykład niepoprawne jest zdanie *Pływanie jest miło. Artykuł obala to przekonanie: w języku polskim frazy przysłówkowe mogą być predykatami, gdy podmiotem jest fraza bezokolicznikowa (np. Pływać jest miło) lub zdaniowa (np. Było miło, że popływał). Artykuł proponuje analizę składniową i semantyczną takich konstrukcji, a także porównuje je do analogicznych konstrukcji z predykatami przymiotnikowymi.

Wprowadzają w błąd, sieją zamęt, wywołują emocje – jest coraz więcej fałszywych informacji w przestrzeni internetu. Polscy naukowcy chcą to zjawisko zatrzymać. Autorem projektu przeciwdziałania dezinformacji poprzez ocenę wiarygodności źródeł internetowych jest dr Piotr Przybyła z Instytutu Podstaw Informatyki PAN

Młody, ambitny naukowiec dostaje propozycje współpracy z zagraniczną uczelnią, w pana przypadku cenioną jednostką naukową. Czy na tamtym etapie zawodowym to była szansa, której nie można było zmarnować?

Niestety to rzadko się zdarza, by taki młody naukowiec zaraz po doktoracie rzeczywiście dostał taką propozycję. W praktyce to wygląda tak, że trzeba samemu aktywnie poszukiwać. Obroniłem doktorat w Instytucie Podstaw Informatyki PAN i uznałem, że kontynuowanie pracy za granicą będzie naturalnym kolejnym krokiem. Taka jest dobra praktyka w międzynarodowym środowisku naukowym: ludzie po ukończeniu doktoratu podejmują staże podoktorskie w cenionych ośrodkach. Dzięki temu mają możliwość zdobycia nowych doświadczeń, zobaczenia, jak wyglądają badania w innej tematyce, poznania nowych metod badawczych. Tak zdobywa się też kontakty z innymi młodymi badaczami, a to potem procentuje. Jest to jednak coś, co wymaga wiele wysiłku, bo znalezienie odpowiedniego miejsca wcale nie jest łatwe.