Aktualności Instytutu Podstaw Informatyki PAN

Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 2 stycznia 2025 r. zmarł profesor Józef Winkowski, długoletni, zasłużony pracownik Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk, wybitny matematyk i informatyk, zajmujący się modelowaniem matematycznym i symulacjami komputerowym. Pod koniec swojej pracy naukowej Profesor zajmował się również modelami matematycznymi współbieżnych i rozproszonych procesów przetwarzania informacji.

Józef Winkowski urodził się 16 marca 1934 roku. Swoją działalność naukowa zaczynał jako asystent na Politechnice Warszawskiej. Od 1955 roku był pracownikiem naukowo badawczym w Instytucie Maszyn Matematycznych, a od 1971 był pracownikiem naukowo badawczym w Instytucie Podstaw Informatyki PAN (dawniej Centrum Obliczeniowym PAN). W IPI PAN pełnił obowiązki Z-cy Dyrektora ds. Naukowych w latach 1980-1981, a od roku 1998 aż do 2014 roku Instytutowego Koordynatora Programów Doktoranckich. W latach 1999-2006 był Przewodniczącym Rady Naukowej IPI PAN. W 2017 roku otrzymał tytuł honorowy Profesor Emeritus IPI PAN.

Dyrekcja i pracownicy IPI PAN składają Rodzinie i wszystkim bliskim wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Profesora.

25 listopada 2024 roku w Pałacu Staszica w Warszawie odbyło się posiedzenie plenarne Komitetu Językoznawstwa PAN, poświęcone wręczeniu nagród naukowych Komitetu za wybitne osiągnięcie z dziedzinie językoznawstwa w roku 2023. Jednym z tegorocznych laureatów w kategorii wytworzenia zasobów lub narzędzi językowych (ex aequo z bazą „Apokryfy staropolskie”) jest zespół „Słownika walencyjnego języka polskiego Walenty”. W jego imieniu nagrodę z rąk dziekana Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN prof. Dariusza Jemielniaka odebrała kierowniczka zespołu słownika prof. Elżbieta Hajnicz.

W dalszej części posiedzenia laureaci przedstawiali nagrodzone prace. W imieniu zespołu Słownika wystąpiła Prof. Hajnicz z referatem pt. „Słownik walencyjny języka polskiego Walenty i jak się go je?”.

Słownik walencyjny języka polskiego Walenty to elektroniczny słownik ram podkategorii dla polskich czasowników i quasi-czasowników. Link do słownika: https://walenty.ipipan.waw.pl/

Na współKongresie Kultury, organizowanym w Pałacu Kultury i Nauki w dniach 7-9 listopada br., w panelu dotyczącym prawnych i etycznych aspektów tworzenia sztucznej inteligencji, Aleksandra Tomaszewska z Instytutu Podstaw Informatyki PAN opowiedziała o tym, jak pozyskiwane są dane do tworzonego w ramach konsorcjum PLLuM otwartego polskiego modelu AI, który będzie wsparciem m.in. dla nauki, mediów i administracji publicznej.

Aleksandra Tomaszewska podkreśliła, że cały zespół PLLuM od początku przykłada dużą wagę do etycznego pozyskiwania wartościowych i przede wszystkim polskojęzycznych danych. Szczególnie ważna jest współpraca z wydawnictwami. Model językowy, aby mógł skutecznie działać, potrzebuje dostępu do wielu polskich tekstów z różnych dziedzin, od literatury pięknej, przez artykuły naukowe, prasę codzienną, aż po teksty poradnikowe czy urzędowe.

Z zainteresowanymi wydawcami za każdym razem podpisywane są umowy licencyjne, które określają zasady korzystania z przekazanych danych, w tym pola ich eksploatacji. Co ważne, dane używane są wyłącznie do trenowania modelu PLLuM i nie są nigdy udostępniane na zewnątrz.

Profesor Andrzej Blikle w dniu 7 listopada został uhonorowany przez Akademię Ekonomiczno-Humanistyczną w Warszawie tytułem doktora honoris causa. Jego Magnificencja Rektor dr hab. Konrad Janowski, prof. AEH wręczył akt nadania tytułu napisany w języku łacińskim oraz uroczysty dyplom nadania tytułu napisany w języku polskim. Tytuł doktora honoris causa warszawskiej uczelni został przyznany "za rozwijanie i upowszechnianie koncepcji turkusowych organizacji, wybitne osiągnięcia w obszarze nauk matematycznych, zaangażowanie w rozwój nauk o zarządzaniu i jakości, wkład w lokalne i globalne inicjatywy społeczne oraz za wprowadzenie polskiej informatyki na arenę światową". Decyzję w sprawie nadania tytułu doktora podjął Senat Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie. Jest to pierwszy tytuł honoris causa przyznany przez tę uczelnię.

Profesor Andrzej Blikle to polski informatyk, profesor nauk matematycznych, pracownik naukowy, specjalista w zakresie matematycznych podstaw informatyki, a także mistrz cukierniczy.